AVISO FITOSANITARIO – 30 08 2021

Datos ofrecidos pola Consellería do Medio Rural (Xunta de Galicia)

MACEIRA

ESTADO FENOLÓXICO (SEGÚN FLECKINGER).

Maceira de mesa (Bergondo-A Coruña): J/J/J

Maceira de sidra

· Aranga - A Coruña: J/J/J

· Ortigueira – A Coruña: J/J/J

· A Estrada – Pontevedra: J/J/J

· Chantada – Lugo: J/J/J

INCIDENCIAS FITOPATOLÓXICAS MÁIS DESTACADAS:

PRAGAS:

Pulgón cincento (Disaphys plantaginea)

Sin incidencias. O seu ciclo está rematado.

Pulgón verde (Aphis pomi)

Incidencia moi baixa.

Vimos observando unha reducción importante na incidencia deste pulgón, debido fundamentalmente á parada vexetativa.

Non é tan perigoso como o pulgón cincento debido a que os seus ataques non afectan directamente ao froito.

Debemos evitar todas as medidas culturáis que favorezan o desenvolvemento dos pulgóns, como son o abonado nitroxenado, podas, rega, … que favorezan o crecemento vexetativo das nosas maceiras.

Pulgón lanixero (Eriosoma lanigerum)

Incidencia baixa. Estamos a rematar o seu ciclo anual.

En Galicia vive exclusivamente sobre maceiras, causando importantes danos. Raramente o atopamos en marmelo ou pereira.

Obsérvase gran cantidade de pulgón parasitado (momias) por Aphellinus mali. Destacando o furado de saída do parasitoide e desaparecida a lá blanca que o protexía.

As observacións fanse en patrón EM9. As maceiras inxertadas nos patróns clonáis MM (Malling Merton) son resistentes a esta praga, así como a maioría dos patróns GENEVA.

Verme da mazá (Cydia pomonella)

Cydia pomonella é un lepidóptero cuxo verme fai galerías no interior do froito de maceiras e pereiras. Tamén ataca ás nogueiras, marmeleiros e albaricoqueiros.

Os adultos desta praga, que pasaron o inverno en estado de larva nas fendas do tronco ou das polas, están comenzando a voar.

O verme da mazá penetra no froito e progresa cara o corazón do mesmo, facendo unha galería chea de dexeccións. Estos ataques son unha porta de entrada para o ataque de fungos causantes de podremia de froitos (monilia, …). O froito atacado acaba caendo prematuramente.

Lembrar que para que se produzca o primeiro voo anual dos primeiros adultos debemos acadar 400 grados/día, segundo a fórmula bioclimática.

Acadamos os 400 grados/día en todas as estacións. As outras condicións para a aplicación dos tratamentos é a existencia de dúas capturas de adultos/trampa x semana, comenzando a contar grados/día cando a temperatura crepuscular (temperatura do ocaso + 2 horas) sexa maior a 15’5 ºC durante dous días seguidos.

As primeiras dúas capturas, xa tiveron lugar es todas as estacións de monitoreo así como a temperatura crepuscular dos 15’5 ºC durante dous días seguidos.

Táboa de condicións para o ataque da 1ª xeneración de C. pomonella

Zona	Estación monitoreo	Data 400 grados/día	Data primeiras 2 capturas	Data Tª crepuscular	Data ovicida	Data larvicida
Mariñas Coruñesas	Abegondo	12 - abril	05/05	11/06	18/06	24/06
Mariñas Coruñesas	Aranga	12 - abril	05/05	11/06	18/06	24/06
Mariñas Coruñesas	Bergondo	8 - abril	28/04	07/05	27/05	31/05
Mariñas Coruñesas	Sada	8 - abril	28/04	07/05	27/05	31/05
Barbanza	Boiro	31 - marzo	28/04	20/05	30/05	04/06
Bergantiños	Laracha	18 - abril	18/07	19/07	27/07	31/07
Ordes	Ordes	27 - abril	16/06	02/07	13/07	16/07
Ortegal	Ortigueira*	20 - abril	12/05	01/06	12/06	16/06
Mariñas Luguesas	Ribadeo	20 - abril
Mariñas Luguesas	Foz	20 - abril	26/05	01/06	12/06	16/06
Mariñas Luguesas	Valadouro	20 - abril	28/04	01/06	12/06	16/06
Lugo Centro	Guntín	18 - maio	02/06	13/06	24/06	30/07
Lugo Sur	Chantada*	13 - maio	02/06	13/06	24/06	29/07
Lugo Sur	Sarria	13 - maio	26/05	28/05	08/06	11/06
Pontevedra	A Estrada*	7 - abril	19/05	10/06	15/06	21/06

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.

Táboa de capturas semanais

Zona	Estación monitoreo	Capturas semanais 04/08/21	Capturas semanais 11/08/21	Capturas semanais 18/08/21	Capturas semanais 25/08/21
Mariñas Coruñesas	Abegondo	2	4	0	6
Mariñas Coruñesas	Aranga	0	0	0	0
Mariñas Coruñesas	Bergondo	4	3	4	4
Mariñas Coruñesas	Sada	3	3	2	3
Barbanza	Boiro	0	0	0	0
Bergantiños	Laracha	0	0	0	0
Ordes	Ordes	0	0	0	0
Ortegal	Ortigueira*	0	0	1	5
Mariñas Luguesas	Ribadeo	0	0	0	0
Mariñas Luguesas	Foz	0	0	4	6
Mariñas Luguesas	Valadouro	-	-	-	-
Lugo Centro	Guntín	0	0	2	0
Lugo Sur	Chantada*	0	0	2	0
Lugo Sur	Sarria	3	3	0	1
Pontevedra	A Estrada*	0	4	0	4

* Estacións de monitoreo do Proxecto Maeloc (Grupo Hijos de Rivera)

Unha vez que se acaden 600 grados/día, dará comenzo a segunda xeneración deste lepidóptero.

Comarca	Estación	Grados/día actual	Data dos 600 grados/día	Data ovicida	Data larvicida
Mariñas Coruñesas	Mabegondo	625,9	27/08	¿2-3/09?	¿7-8/09?
Mariñas Coruñesas	Guísamo	–	12/08	19/08	22/08
Barbanza	Boiro	–	30/07	06/08	10/08
Ordes	Ordes	444,9
Bergantiños	Carballo	338,9
Mariña Luguesa - Ortegal	Lourenzá	697,1	20/08	26/08	29/08
Lugo	Portomarín	606,9	29/08	¿5-6/09?	¿9-10/09?
Chantada	Sarria	625,7	27/08	¿2-3/09?	¿7-8/09?
Sarria	Sarria	-	15/08	22/08	25/08
Santiago - Tabeirós	Vedra	688,2	21/08	27/08	30/08

Notamos un retraso considerable na evolución da segunda xeneración respecto aos 10 últimos anos. Así como unha disminución do número total de machos, a día de hoxe, dun 60% respecto da media dos mesmos.

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.

Broca (Zeuzera pyrina)

Estamos a rematar o período crítico deste lepidóptero.

As larvas nacen durante todo o verán, acadando o seu máximo durante os meses de xullo e agosto. Entre a posta de ovos e a eclosión das larvas transcurren entre 10 e 20 días, en función da temperatura.

Polo tanto, para que os tratamentos sexan eficaces, deben de manterse protexidas as árbores durante o período de nacemento dos vermes. Nas variedades temperás de mazá coincide coa colleita, polo que debemos de respetar os prazos de seguridade dos produtos empregados.

As trampas de monitoreo para o seguimento da praga foron colocadas nas estacións das provincias da Coruña, Lugo e Pontevedra, entre os días 15 e 20 de xuño.

Táboa de capturas semanáis Z. pyrina

Zona	Estación monitoreo	Capturas semanais 04/08/21	Capturas semanais 11/08/21	Capturas semanais 18/08/21	Capturas semanais 25/08/21
Mariñas Coruñesas	Aranga	0	0	0	0
Ortegal	Ortigueira*	0	0	0	1
Bergantiños	Laracha	0	0	0	0
Lugo Centro	Guntín	4	4	2	4
Lugo Sur	Chantada*	0	0	0	0
Lugo Sur	Sarria	0	0	0	0
Pontevedra	A Estrada*	1	4	7	2

*Estacións de monitoreo do Proxecto MAELOC (Grupo Hijos de Rivera).

“Orugueta del almendro” (Aglaope infausta)

Este ano, as incidencias son mínimas a data de hoxe.

É unha praga máis frecuente no centro e sur da península que en Galicia. Ten preferencia polas especies silvestres e cultivadas dos xéneros Prunus sp. e Crataegus sp., pero tamén pode atacar a maceiras e pereiras.

Esta praga detectouse por primeira vez en Galicia no ano 2008.

Corta-gromos (Corta brotes – Rhynchites caeruleus)

Sin incidencias.

Gurgullo da flor (Anthonomus pomorum)

Sin incidencias, por ter rematado o periodo crítico.

Otros gurgullos da flor: Tropinota squalida e Oxythyrea funesta

Sin incidencias, por ter rematado o periodo crítico.

Escolítidos (Xyleborus sp.)

Sin incidencias.

ENFERMIDADES:

É importante suliñar a necesidade de manter unha boa aireación nas plantacións froiteiras, para minimizar os efectos dos fungos nas mesmas.

Para elo, debemos manexar moi ben parámetros como: poda, fertilización axeitada, marco de plantación,…

Moteado (Venturia inaequalis)

Incidencia media-alta.

Está rematada a época máis crítica para que se produzan as infeccións primarias.

A partir do mes de xullo, poden ocorrer as infeccións secundarias si se dan as condicións axeitadas.

O moteado está causado por fungos do xénero Venturia. As infeccións prodúcense sempre que se dan condicións favorables para o fungo.

Seguimos a estar nunha época de perigo potencial. De todos os xeitos, este fungo, nos meses de xullo e agosto, amosa unha incidencia cada vez menor, podendo acadarse infeccións secundarias se as condicións meteorolóxicas favorecen o seu desenvolvemento, como son: temperatura óptima 16-22ºC e alta humectación (disposición de auga libre en contacto coas esporas do fungo).

Polo tanto, pasamos dun periodo crítico de infeccións primarias (agretamento do froito) a un periodo máis benigno de infeccións secundarias (motas negras no froito).

Sería moi interesante contar con estacións meteorolóxicas automáticas de control, que nos medirían temperatura, chuvia, humidade relativa e tempo que a folla permanece húmida. Con estes datos evaluaríamos o risco de infección mediante a Gráfica de Mill’s.

Oidium (Podosphaera leucotricha)

Incidencia media-baixa.

Fungo externo que se manifesta como un pó branco, de aspecto fariñoso, recubrindo os gromos. Este recubrimento é o micelio do fungo, que afecta principalmente a gromos e follas novas.

A partir do estado fenolóxico E/E2 (botón rosa), poden empezar a producirse as infeccións primarias. Tras éstas, desenvolve os conidios que producen as contaminacións secundarias durante o resto do proceso vexetativo.

Esta enfermidade desenvólvese mellor en condicións de humidade e temperatura elevadas. Ainda que ó contrario que outros fungos, non se ve favorecido pola chuvia, xa que é capaz de xerminar sin auga.

Soamente as follas novas son sensibles e poden ser contaminadas aos cinco ou seis días seguintes á súa aparición.

Os ataques vense favorecidos con forte calor, seguido de periodos de humidade (orballos, tormentas,…) e temperaturas óptimas de 15 a 25ºC.

Ao revés do moteado, a presenza de auga non favorece a xerminación das esporas.

Monilia (Monilia sp.)

O período máis crítico desta enfermidade, unha vez transcurrida a floración, dase nas semans previas á colleita. En especial, se coincide cun periodo de chuvias e alta humidade.

Os tratamentos contra esta enfermidade deben intensificarse nesa época, períodos nos que se producen as infeccións sobre os froitos, que comezan con pequenas manchas e evolucionan rápidamente a podremias.

Ademáis, é frecuente que as infeccións queden latentes e aparezan durante o almacenamento e a comercialización.

RECOMENDACIÓNS:

Maceiras de sidra e mesa

As condicións meteorolóxicas cambiantes, con presencia de humidade relativa alta debido às chuvias, xunto con brétemas e orballo, abócanos a unha situación de perigo respecto dos fungos (moteado, monilia e oidio), polo que se recomenda un tratamento a base dun funxicida de contacto (infeccións secundarias) que pode ir unido a un insecticida.

O feito de ter superado o umbral de tolerancia, 1-2 capturas trampa/semana do verme da mazá (C. pomonella), nas estacións de monitoreo de A Mariña Luguesa (provincia de Lugo), As Mariñas da Coruña e Ortegal (provincia da Coruña) e A Estrada (Pontevedra), fai necesaria a aplicación dun tratamento insecticida-larvicida para esta praga que está comenzando a segunda e última xeneración.

Este tratamento tamén terá eficacia contra a larva da Broca, sobre todo nas comarcas de Guntín (Lugo) e A Estrada (Pontevedra).

Para acadar boa actividade insecticida, compre efectuar a aplicación antes do nacemento das larvas, requerindo un coñecemento exacto do estado evolutivo da praga en cada parcela.

Non obstante, debemos recordar que naquelas plantacións de mazá de mesa (patróns EM-9), nas que teñamos presenza de Aphelinus mali, evitaremos tratamentos insecticidas para respectar a súa actividade contra o pulgón laníxero. Nas plantacións de mazá de sidra, non se nos da esta problemática polo emprego de patróns resitentes a esta praga.

É preciso recalcar, que debemos ter en conta a duración da efectividade do producto usado, segundo actuemos en agricultura convencional, integrada ou ecolóxica, xa que o tempo que debe transcorrer entre tratamentos é distinto. Podendo suceder que un tratamento nunha semana cubra a súa efectividade durante dúas máis.

Así en agricultura convencional e integrada, en xeral, os insecticidas usados teñen una duración da efectividade entre 15/21 días mentres que en agricultura ecolóxica é de 7/10 días (virus da granulopse da carpocapsa).

Recoméndase:

· Alternar materias activas co fin de evitar a aparición de resistencias.

· Alternar substancias con diferente modo de acción.

· Cumplir co número máximo de aplicacións que ten autorizadas cada produto.

· Respectar com rigor os prazos de seguridade.

RECOMENDACIÓNS DOS TÉCNICOS DE AFRUGAL

Agricultura Ecolóxica

Larvicida (verme da mazá): Virus da granulopse da Carpocapsa, Bacillus Thuringiensis ou Spinosad.

Funxicida de contacto: Polisulfuro de calcio.

Produción Integrada

Ovo-larvicida (verme da mazá): Clorantraniliprol.

Funxicida de contacto: Captan.

Recolección: Estanse a recoller as variedades de mesa Antares, Grupo Gala e Grupo Elstar.

Os criterios para levar a cabo unha recolección óptima poden ser de:

· Natureza química

o contido en almidón (método I/IK)

o azúcares solubles (º Brix)

· Natureza física

o Cor

o Firmeza (penetrómetro)

OUTRAS PRAGAS

Mosca da nogueira (Rhagoletis completa)

As trampas de captura foron colocadas o día 25 de xuño en catro comarcas con presencia relevante de nogueiras das provincias da Coruña e Lugo. Estas trampas ubícanse a dúas alturas distintas, 2 e 4 metros (a máis altura, máis capturas), sempre orientadas ao sur, e consisten nunha banda pegañenta xunto cun difusor de feromonas atraintes.

Trátase dun díptero. Os adultos teñen un tamaño variable de entre 4 e 8 mm. Ten unha única xeneración anual.

Os adultos emerxen do chan dende primeiros de xullo ata fináis de agosto cunha vida útil de 40 días.

Pasa o inverno en forma de pupa enterrada no chan a pouca profundidade. Ás dúas ou tres semanas, as femias xa fertilizadas comenzan a posta de ovos na cáscara da noz.

O desenrolo larvario dura entre 3 e 5 semanas. Despois, a larva cae ao chan ou caen coa froita enterrándose para pupar.

É orixinaria de EEUU e México. De forma accidental, pasou a Europa na década de 1980.

No ano 2020, confírmase a súa presencia en Galicia, segundo o informe emitido polo LAFIGA, tra-las analíticas realizadas no mes de xullo.

Desde mediados de xullo, están a capturarse moscas da nogueira nas trampas de Bergondo, Carral e Sada (A Coruña), así como en Guntín (Lugo).

Detectamos un aumento significativo de capturas en trampas con cebo alimenticio fronte ás trampas sin cebo.

Trataremos de seguir a evolución das súas capturas, así como os seus métodos de loita ata o final do seu ciclo.

Os tratamentos contra esta praga pódense facer de dúas meneiras:

· TIPO CEBO: Un insecticida xunto con proteína hidrolizada para atraer aos adultos. Debe facerse ao inicio do voo e manterse ate a recolección.

· TRATAMENTOS XENERALIZADOS A TODA A ÁRBORE: En función da evolución do voo, aplicando un insecticida ovo-larvicida.

Recomendamos traballar a terra baixo a copa das nogueiras para eliminar as formas invernantes (pupas) de esta mosca.

GALERÍA DE IMAXES

Pulgón laníxero parasitado (momias)

Larvas e danos de Rhagoletis completa en noces (Agosto-Bergondo)

AVISO FITOSANITARIO – 29 07 2021

Datos ofrecidos pola Consellería do Medio Rural

MACEIRA
ESTADO FENOLÓXICO (SEGÚN FLECKINGER).
Maceira de mesa (Bergondo-A Coruña):         J/J/J
Maceira de sidra
·          Aranga - A Coruña:                       J/J/J
·          Ortigueira – A Coruña:                 J/J/J
·          A Estrada – Pontevedra:               J/J/J
·          Chantada – Lugo:                         J/J/J
INCIDENCIAS FITOPATOLÓXICAS MÁIS DESTACADAS:
PRAGAS:
Pulgón cincento (Disaphys plantaginea)
Sin incidencias. O seu ciclo está rematado.
Pulgón verde (Aphis pomi)
Estamos rematando o período crítico de ataque deste pulgón, que vai de fináis de maio a fináis de xullo.
Non é tan perigoso como o pulgón cincento debido a que os seus ataques non afectan directamente ao froito.
Debemos evitar todas as medidas culturáis que favorezan o desenvolvemento dos pulgóns, como son o abonado nitroxenado, podas, rega, … que favorezan o crecemento vexetativo das nosas maceiras.
Vimos observando unha reducción importante na incidencia deste pulgón, debido fundamentalmente á parada vexetativa.
Pulgón lanixero (Eriosoma lanigerum)
Incidencia baixa.
En Galicia vive exclusivamente sobre maceiras, causando importantes danos. Raramente o atopamos en marmelo ou pereira.

Obsérvase xa a presencia do auxiliar Aphellinus mali parasitando a este pulgón.
O comenzo das boas condicións climáticas, con incremento substancial das temperaturas, axudan ao desenvolvemento deste insecto. En poucos días veremos como cae a la que o protexe e, posteriormente as momias do pulgón parasitado co orificio de saída do parasitoide.
A partir deste momento, debemos de ser moi coidadosos no uso dos insecticidas.
As observacións fanse en patrón EM9. As maceiras inxertadas nos patróns clonáis MM (Malling Merton) son resistentes a esta praga, así como a maioría dos patróns GENEVA.
Verme da mazá (Cydia pomonella)
Cydia pomonella é un lepidóptero cuxo verme fai galerías no interior do froito de maceiras e pereiras. Tamén ataca ás nogueiras, marmeleiros e albaricoqueiros.
Os adultos desta praga, que pasaron o inverno en estado de larva nas fendas do tronco ou das polas, están comenzando a voar.
O verme da mazá penetra no froito e progresa cara o corazón do mesmo, facendo unha galería chea de dexeccións. Estos ataques son unha porta de entrada para o ataque de fungos causantes de podremia de froitos (monilia, …). O froito atacado acaba caendo prematuramente.
Lembrar que para que se produzca o primeiro voo anual dos primeiros adultos debemos acadar 400 grados/día, segundo a fórmula bioclimática.
Acadamos os 400 grados/día en todas as estacións. As outras condicións para a aplicación dos tratamentos é a existencia de dúas capturas de adultos/trampa x semana, comenzando a contar grados/día cando a temperatura crepuscular (temperatura do ocaso + 2 horas) sexa maior a 15’5 ºC durante dous días seguidos.
As primeiras dúas capturas, xa tiveron lugar es todas as estacións de monitoreo así como a temperatura crepuscular dos 15’5 ºC durante dous días seguidos.
Táboa de condicións para o ataque da 1ª xeneración de C. pomonella

Zona

Estación monitoreo

Data 400 grados/día

Data primeiras 2 capturas

Data Tª

crepuscular

Data ovicida

Data larvicida

Mariñas Coruñesas

Abegondo

12 - abril

05/05

11/06

18/06

24/06

Mariñas Coruñesas

Aranga

12 - abril

05/05

11/06

18/06

24/06

Mariñas Coruñesas

Bergondo

8 - abril

28/04

07/05

27/05

31/05

Mariñas Coruñesas

Sada

8 - abril

28/04

07/05

27/05

31/05

Barbanza

Boiro

31 - marzo

28/04

20/05

30/05

04/06

Bergantiños

Laracha

18 - abril

18/07

19/07

27/07

¿30-31/7?

Ordes

Ordes

27 - abril

16/06

02/07

13/07

16/07

Ortegal

Ortigueira*

20 - abril

12/05

01/06

12/06

16/06

Mariñas Luguesas

Ribadeo

20 - abril

Mariñas Luguesas

Foz

20 - abril

26/05

01/06

12/06

16/06

Mariñas Luguesas

Valadouro

20 - abril

28/04

01/06

12/06

16/06

Lugo Centro

Guntín

18 - maio

02/06

13/06

24/06

30/07

Lugo Sur

Chantada*

13 - maio

02/06

13/06

24/06

29/07

Lugo Sur

Sarria

13 - maio

26/05

28/05

08/06

11/06

Pontevedra

A Estrada*

7 - abril

19/05

10/06

15/06

21/06

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.
Táboa de capturas semanais

Zona

Estación monitoreo

Capturas semanais

14/07/2021

Capturas semanais

21/07/2021

Capturas semanais

28/07/2021

Mariñas Coruñesas

Abegondo

0

4

3

Mariñas Coruñesas

Aranga

2

0

0

Mariñas Coruñesas

Bergondo

2

3

1

Mariñas Coruñesas

Sada

6

7

4

Barbanza

Boiro

4

3

2

Bergantiños

Laracha

0

3

2

Ordes

Ordes

0

0

0

Ortegal

Ortigueira*

2

0

0

Mariñas Luguesas

Ribadeo

0

0

0

Mariñas Luguesas

Foz

0

0

0

Mariñas Luguesas

Valadouro

5

-

-

Lugo Centro

Guntín

-

-

0

Lugo Sur

Chantada*

0

2

0

Lugo Sur

Sarria

2

3

4

Pontevedra

A Estrada*

0

0

0

* Estacións de monitoreo do Proxecto Maeloc (Grupo Hijos de Rivera)
Unha vez que se acaden 600 grados/día, dará comenzo a segunda xeneración deste lepidóptero.

Comarca

Estación

grados/día actual

Data prevista ovicida

Data prevista larvicida

Mariñas Coruñesas

Mabegondo

360,4

Mariñas Coruñesas

Guísamo

496,5

Barbanza

Boiro

586,6

Ordes

Ordes

191,9

Bergantiños

Carballo

72,7

Mariña Luguesa - Ortegal

Lourenzá

416,1

Lugo

Portomarín

328,8

Chantada

Sarria

336,5

Sarria

Sarria

447,2

Santiago - Tabeirós

Vedra

396,6

Notamos un retraso considerable na evolución da segunda xeneración respecto aos 10 últimos anos.
Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.
Broca (Zeuzera pyrina)
Despois de pasar o inverno, as larvas que se atopan no interior das polas e o tronco comenzan a crisalidar, aparecendo os primeiros adultos no mes de xuño.
Tras acoplarse, a femia realiza a posta en lugares protexidos de maneira que, tras o nacemento, as larvas acadan a parte terminal dos gromos e introdúcense neles pola axila das follas. Estas larvas están dentro da madeira durante dous anos, tempo no que completa o seu ciclo biolóxico.
A larva adulta é de cor amarelo. A súa cabeza é de cor negro brillante e o seu abdome está salpicado de puntos negros prominentes.
As larvas acadan o seu máximo desde fináis de xullo a primeiros de agosto. Entre a posta de ovos e a eclosión das larvas transcurren entre 10 e 20 días, en función da temperatura.
Polo tanto, para que os tratamentos sexan eficaces, deben de manterse protexidas as árbores durante o período de nacemento dos vermes. Nas variedades temperás de mazá coincide coa colleita, polo que debemos de respetar os prazos de seguridade dos produtos empregados.
As trampas de monitoreo para o seguimento da praga foron colocadas nas estacións das provincias da Coruña, Lugo e Pontevedra, entre os días 15 e 20 de xuño.
Táboa de capturas semanáis Z. pyrina

Zona

Estación monitoreo

Capturas semanais

14/07/2021

Capturas semanais

21/07/2021

Capturas semanais

28/07/2021

Mariñas Coruñesas

Aranga

0

0

0

Ortegal

Ortigueira*

0

5

5

Bergantiños

Laracha

0

0

0

Lugo Centro

Guntín

-

16

12

Lugo Sur

Chantada*

0

1

0

Lugo Sur

Sarria

2

16

0

Pontevedra

A Estrada*

0

1

1

Estacións de monitoreo do Proxecto MAELOC (Grupo Hijos de Rivera).
“Orugueta del almendro” (Aglaope infausta)
Este ano, as incidencias son mínimas a data de hoxe.
É unha praga máis frecuente no centro e sur da península que en Galicia. Ten preferencia polas especies silvestres e cultivadas dos xéneros Prunus sp. e Crataegus sp., pero tamén pode atacar a maceiras e pereiras.
Esta praga detectouse por primeira vez en Galicia no ano 2008.
Corta-gromos (Corta brotes – Rhynchites caeruleus)
Sin incidencias.
Gurgullo da flor (Anthonomus pomorum)
Sin incidencias, por ter rematado o periodo crítico.
Outros gurgullos da flor: Tropinota squalida e Oxythyrea funesta
Sin incidencias, por ter rematado o periodo crítico.
Escolítidos (Xyleborus sp.)
Sin incidencias.
ENFERMIDADES:
É importante suliñar a necesidade de manter unha boa aireación nas plantacións froiteiras, para minimizar os efectos dos fungos nas mesmas.
Para elo, debemos manexar moi ben parámetros como: poda, fertilización axeitada, marco de plantación,…
Moteado (Venturia inaequalis)
Incidencia media-alta.
Está rematada a época máis crítica para que se produzan as infeccións primarias.
A partir do mes de xullo, poden ocorrer as infeccións secundarias si se dan as condicións axeitadas.
O moteado está causado por fungos do xénero Venturia. As infeccións prodúcense sempre que se dan condicións favorables para o fungo.
Seguimos a estar nunha época de perigo potencial. De todos os xeitos, este fungo, nos meses de xullo e agosto, amosa unha incidencia cada vez menor, podendo acadarse infeccións secundarias se as condicións meteorolóxicas favorecen o seu desenvolvemento, como son: temperatura óptima 16-22ºC e alta humectación (disposición de auga libre en contacto coas esporas do fungo).
Polo tanto, pasamos dun periodo crítico de infeccións primarias (agretamento do froito) a un periodo máis benigno de infeccións secundarias (motas negras no froito).
Sería moi interesante contar con estacións meteorolóxicas automáticas de control, que nos medirían temperatura, chuvia, humidade relativa e tempo que a folla permanece húmida. Con estes datos evaluaríamos o risco de infección mediante a Gráfica de Mill’s.
Oidium (Podosphaera leucotricha)
Incidencia media.
Fungo externo que se manifesta como un pó branco, de aspecto fariñoso, recubrindo os gromos. Este recubrimento é o micelio do fungo, que afecta principalmente a gromos e follas novas.
A partir do estado fenolóxico E/E2 (botón rosa), poden empezar a producirse as infeccións primarias. Tras éstas, desenvolve os conidios que producen as contaminacións secundarias durante o resto do proceso vexetativo.
Esta enfermidade desenvólvese mellor en condicións de humidade e temperatura elevadas. Ainda que ó contrario que outros fungos, non se ve favorecido pola chuvia, xa que é capaz de xerminar sin auga.
Soamente as follas novas son sensibles e poden ser contaminadas aos cinco ou seis días seguintes á súa aparición.
Os ataques vense favorecidos con forte calor, seguido de periodos de humidade (orballos, tormentas,…) e temperaturas óptimas de 15 a 25ºC.
Ao revés do moteado, a presenza de auga non favorece a xerminación das esporas.
Monilia (Monilia sp.)
A proximidade á data de colleita dalgunhas variedades e a posible concorrencia de choivas, co incremento de humidade relativa, son factores que determinan a severidade do ataque deste fungo.
RECOMENDACIÓNS:
Maceiras de sidra e mesa
O feito de ter superado o umbral de tolerancia do verme da mazá (C. pomonella), nas zonas das Mariñas Coruñesas, Barbanza, Bergantiños e Sarria, fai necesaria a aplicación dun tratamento insecticida ovo-larvicida para esta praga que está na primeira xeneración das dúas que ten no ano.
Para acadar boa actividade insecticida, compre efectuar a aplicación antes do nacemento das larvas, requerindo un coñecemento exacto do estado evolutivo da praga en cada parcela.
Non obstante, debemos recordar que naquelas plantacións de mazá de mesa (patróns EM-9), nas que teñamos presenza de Aphelinus mali, evitaremos tratamentos insecticidas para respectar a súa actividade contra o pulgón laníxero. Nas plantacións de mazá de sidra, non se nos da esta problemática polo emprego de patróns resitentes a esta praga.
Este tratamento tamén terá eficacia contra a larva da Broca, sobre todo nas comarcas de Sarria e Guntín (Lugo) e Ortegal (A Coruña).
É preciso recalcar, que debemos ter en conta a duración da efectividade do producto usado, segundo actuemos en agricultura convencional, integrada ou ecolóxica, xa que o tempo que debe transcorrer entre tratamentos é distinto. Podendo suceder que un tratamento nunha semana cubra a súa efectividade durante dúas máis.
Así en agricultura convencional e integrada, en xeral, os insecticidas usados teñen una duración da efectividade entre 15/21 días mentres que en agricultura ecolóxica é de 7/10 días (virus da granulopse da carpocapsa).
Recoméndase:
• Alternar materias activas co fin de evitar a aparición de resistencias.
• Alternar substancias con diferente modo de acción.
• Cumplir co número máximo de aplicacións que ten autorizadas cada produto.
• Respectar com rigor os prazos de seguridade.
RECOMENDACIÓNS DOS TÉCNICOS D AFRUGAL
Agricultura Ecolóxica
Larvicida (verme da mazá): Virus da granulopse da Carpocapsa, Bacillus Thuringiensis ou Spinosad.
Produción Integrada
Ovo-larvicida (verme da mazá): Clorantraniliprol.
RECOLECCIÓN:
Estanse a recoller as variedades de mesa Ambassy e Lafayette.
Os criterios para levar a cabo unha recolección óptima poden ser de:
Natureza química
- contido en almidón (método I/IK)
- azúcares solubles (º Brix)
Natureza física
- Cor
- Firmeza (penetrómetro)
OUTRAS PRAGAS
Mosca da nogueira (Rhagoletis completa)
As trampas de captura foron colocadas o día 25 de xuño en catro comarcas con presencia relevante de nogueiras das provincias da Coruña e Lugo. Estas trampas ubícanse a dúas alturas distintas, 2 e 4 metros (a máis altura, máis capturas), sempre orientadas ao sur, e consisten nunha banda pegañenta xunto cun difusor de feromonas atraintes.
Trátase dun díptero. Os adultos teñen un tamaño variable de entre 4 e 8 mm. Ten unha única xeneración anual.
Os adultos emerxen do chan dende primeiros de xullo ata fináis de agosto cunha vida útil de 40 días.
Pasa o inverno en forma de pupa enterrada no chan a pouca profundidade. Ás dúas ou tres semanas, as femias xa fertilizadas comenzan a posta de ovos na cáscara da noz.
O desenrolo larvario dura entre 3 e 5 semanas. Despois, a larva cae ao chan ou caen coa froita enterrándose para pupar.
É orixinaria de EEUU e México. De forma accidental, pasou a Europa na década de 1980.
No ano 2020, confírmase a súa presencia en Galicia, segundo o informe emitido polo LAFIGA, tra-las analíticas realizadas no mes de xullo.
Desde a semana pasada, están a capturarse moscas da nogueira nas trampas de Bergondo, Carral e Sada (A Coruña), así como en Guntín (Lugo).
Detectamos un aumento significativo de capturas en trampas con cebo alimenticio fronte ás trampas sin cebo.
Trataremos de seguir a evolución das súas capturas, así como os seus métodos de loita ata o final do seu ciclo.
Os tratamentos contra esta praga pódense facer de dúas meneiras:
• TIPO CEBO: Un insecticida xunto con proteína hidrolizada para atraer aos adultos. Debe facerse ao inicio do voo e manterse ate a recolección.
• TRATAMENTOS XENERALIZADOS A TODA A ÁRBORE: En función da evolución do voo, aplicando un insecticida ovo-larvicida.
Recomendamos traballar a terra baixo a copa das nogueiras para eliminar as formas invernantes (pupas) de esta mosca.
GALERÍA DE IMAXES
Adulto de Broca (Z. pyrina)

Larva de Broca (Z. pyrina*)

AVISO FITOSANITARIO – 12 07 2021

Datos ofrecidos pola Consellería do Medio Rural
MACEIRA
ESTADO FENOLÓXICO (SEGÚN FLECKINGER).
Maceira de mesa (Bergondo-A Coruña):         J/J/J
Maceira de sidra
·          Aranga - A Coruña:                       J/J/J
·          Ortigueira – A Coruña:                 J/J/J
·          A Estrada – Pontevedra:               J/J/J
·          Chantada – Lugo:                         J/J/J

INCIDENCIAS FITOPATOLÓXICAS MÁIS DESTACADAS:

PRAGAS:

**Pulgón cincento (Disaphys plantaginea)

Sin incidencias. O seu ciclo está rematado.

Pulgón verde (Aphis pomi)

Estamos rematando o período crítico de ataque deste pulgón, que vai de fináis de maio a fináis de xullo.

Non é tan perigoso como o pulgón cincento debido a que os seus ataques non afectan directamente ao froito.

Debemos evitar todas as medidas culturáis que favorezan o desenvolvemento dos pulgóns, como son o abonado nitroxenado, podas, rega, … que favorezan o crecemento vexetativo das nosas maceiras.

Debemos intervir se máis do 25% dos gromos están ocupados.

Nas novas plantacións, onde se está a facer poda de formación, é convinte mantelo baixo control.

Ao contrario que o cincento, éste completa o seu ciclo vital na maceira (especie homoécica).

Pulgón lanixero (Eriosoma lanigerum)

Incidencia media-baixa.

En Galicia vive exclusivamente sobre maceiras, causando importantes danos. Raramente o atopamos en marmelo ou pereira.

Orixinario de Norteamérica, introdúcese en Europa a fináis do S. XVIII.

Estamos en pleno periodo crítico para a maceira, que vai de maio a agosto.

Ainda non se observa a presenza de Aphelinus mali, parasitando este pulgón. As malas condicións climáticas, con baixada substancial da temperatura, non axudan ao desenvolvemento deste insecto.

As baixas temperaturas que tivemos ata agora, están a provocar un retraso na aparición do A. mali.

Debemos intervir cando o 10% dos gromos estén atacados.

As observacións fanse en patrón EM9. As maceiras inxertadas nos patróns clonáis MM (Malling Merton) son resistentes a esta praga, así como a maioría dos patróns GENEVA.

É importante lembrar a relevancia do seu parasitoide específico, o micro himenóptero *Aphellinus mali***. Este auxiliar, importado dos EEUU en 1920, ten de 6 a 8 xeneracións anuais, e cada femia pon uns 60 ovos.

A temperatura umbral de desenrolo de A. mali é de 8,5 ºC, mentres que a de E. lanigerum é duns 4 ºC. Debido a esto, o control de A. mali é mellor a fináis de verán que na primavera. Ademáis, o potencial reproductivo do pulgón é moito menor polas altas temperaturas.

**Verme da mazá (Cydia pomonella)**

Cydia pomonella é un lepidóptero cuxo verme fai galerías no interior do froito de maceiras e pereiras. Tamén ataca ás nogueiras, marmeleiros e albaricoqueiros.

Os adultos desta praga, que pasaron o inverno en estado de larva nas fendas do tronco ou das polas, están comenzando a voar.

O verme da mazá penetra no froito e progresa cara o corazón do mesmo, facendo unha galería chea de dexeccións. Estos ataques son unha porta de entrada para o ataque de fungos causantes de podremia de froitos (monilia, …). O froito atacado acaba caendo prematuramente.

Lembrar que para que se produzca o primeiro voo anual dos primeiros adultos debemos acadar 400 grados/día, segundo a fórmula bioclimática.

Acadamos os 400 grados/día en todas as estacións. As outras condicións para a aplicación dos tratamentos é a existencia de dúas capturas de adultos/trampa x semana, comenzando a contar grados/día cando a temperatura crepuscular (temperatura do ocaso + 2 horas) sexa maior a 15’5 ºC durante dous días seguidos.

As primeiras dúas capturas, xa tiveron lugar es todas as estacións de monitoreo así como a temperatura crepuscular dos 15’5 ºC durante dous días seguidos.

Táboa de condicións para o ataque da 1ª xeneración de C. pomonella

Zona
Estación monitoreo
Data 400 grados/día
Data primeiras 2 capturas
Data Tª
crepuscular
Data ovicida
Data larvicida
Mariñas Coruñesas
Abegondo
12 - abril
05/05
11/06
18/06
24/06
Mariñas Coruñesas
Aranga
12 - abril
05/05
11/06
18/06
24/06
Mariñas Coruñesas
Bergondo
8 - abril
28/04
07/05
27/05
31/05
Mariñas Coruñesas
Sada
8 - abril
28/04
07/05
27/05
31/05
Barbanza
Boiro
31 - marzo
28/04
20/05
30/05
04/06
Bergantiños
Laracha
18 - abril

Ordes
Ordes
27 - abril
16/06
02/07
¿13-14/07?

Ortegal
Ortigueira*
20 - abril
12/05
01/06
12/06
16/06
Mariñas Luguesas
Ribadeo
20 - abril

Mariñas Luguesas
Foz
20 - abril
26/05
01/06
12/06
16/06
Mariñas Luguesas
Valadouro
20 - abril
28/04
01/06
12/06
16/06
Lugo Centro
Guntín
18 - maio
02/06
13/06
24/06
30/07
Lugo Sur
Chantada*
13 - maio
02/06
13/06
24/06
29/07
Lugo Sur
Sarria
13 - maio
26/05
28/05
08/06
11/06
Pontevedra
A Estrada*
7 - abril
19/05
10/06
15/06
21/06
Zona
Estación monitoreo
Capturas semanais
30/06/2021
Capturas semanais
07/07/2021
Mariñas Coruñesas
Abegondo
0
7
Mariñas Coruñesas
Aranga
2
2
Mariñas Coruñesas
Bergondo
0
1
Mariñas Coruñesas
Sada
3
3
Barbanza
Boiro
1
2
Bergantiños
Laracha
0
1
Ordes
Ordes
1
0
Ortegal
Ortigueira*
3
5
Mariñas Luguesas
Ribadeo
1
0
Mariñas Luguesas
Foz
0
0
Mariñas Luguesas
Valadouro
2
4
Lugo Centro
Guntín
0
0
Lugo Sur
Chantada*
2
3
Lugo Sur
Sarria
1
0
Pontevedra
A Estrada*
1
2
Comarca
Estación
grados/día actual
Data prevista ovicida
Data prevista larvicida
Mariñas Coruñesas
Mabegondo
210,70

Mariñas Coruñesas
Guísamo
355,00

Barbanza
Boiro
419,20

Ordes
Ordes

Bergantiños
Carballo

Mariña Luguesa - Ortegal
Lourenzá
268,60

Lugo
Portomarín
175,50

Chantada
Sarria
181,40

Sarria
Sarria
292,10

Santiago - Tabeirós
Vedra
236,40

Zona
Estación monitoreo
Capturas semanáis
23/06/2021
Capturas semanáis
30/06/2021
Capturas semanáis
07/07/2021
Mariñas Coruñesas
Aranga
0
0
0
Ortegal
Ortigueira*
0
0
0
Bergantiños
Laracha
0
0
0
Lugo Centro
Guntín
1
2
2
Lugo Sur
Chantada*
0
0
0
Lugo Sur
Sarria
0
0
0
Pontevedra
A Estrada*
0
0
0

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.

Táboa de capturas semanais

* Estacións de monitoreo do Proxecto Maeloc (Grupo Hijos de Rivera)

Unha vez que se acaden 600 grados/día, dará comenzo a segunda xeneración deste lepidóptero.

Pode haber competencia entre as feromonas emitidas naturalmente polas femias presentes na plantación e as liberadas polo difusor de hormona da trampa de monitoreo.

Se as femias son numerosas, as feromonas de síntese son anuladas e o efecto atractivo da trampa redúcese. Unha proporción pequena de machos cae na trampa.

Á inversa, no fin do voo, con poucas femias presentes, a trampa atrae unha forte proporción dos machos. Así, é frecuente observar un nivel importante de capturas ao final do voo.

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.

**Broca (Zeuzera pyrina)**

Despois de pasar o inverno, as larvas que se atopan no interior das polas e o tronco comenzan a crisalidar, aparecendo os primeiros adultos no mes de xuño.

Tras acoplarse, a femia realiza a posta en lugares protexidos de maneira que, tras o nacemento, as larvas acadan a parte terminal dos gromos e introdúcense neles pola axila das follas. Estas larvas están dentro da madeira durante dous anos, tempo no que completa o seu ciclo biolóxico.

A larva adulta é de cor amarelo. A súa cabeza é de cor negro brillante e o seu abdome está salpicado de puntos negros prominentes.

Os danos vense polo desecamento dos novos gromos herbáceos. En plantacións novas, un ataque ao eixo compromete fortemente a formación e futuro da árbore.

As trampas de monitoreo para o seguimento da praga foron colocadas nas estacións das provincias da Coruña, Lugo e Pontevedra, entre os días 15 e 20 de xuño.

Táboa de capturas semanáis Z. pyrina

*Estacións de monitoreo do Proxecto MAELOC (Grupo Hijos de Rivera).

“**Orugueta del almendro” (Aglaope infausta)**

Este ano, as incidencias son mínimas a data de hoxe.

É unha praga máis frecuente no centro e sur da península que en Galicia. Ten preferencia polas especies silvestres e cultivadas dos xéneros Prunus sp. e Crataegus sp., pero tamén pode atacar a maceiras e pereiras.

Esta praga detectouse por primeira vez en Galicia no ano 2008.

**Corta-gromos (Corta brotes – Rhynchites caeruleus)

Sin incidencias.

Gurgullo da flor (Anthonomus pomorum)**

Sin incidencias, por ter rematado o periodo crítico.

Otros gurgullos da flor: Tropinota squalida e Oxythyrea funesta

Sin incidencias, por ter rematado o periodo crítico.

**Escolítidos (Xyleborus sp.)

Sin incidencias.

ENFERMIDADES:

É importante suliñar a necesidade de manter unha boa aireación nas plantacións froiteiras, para minimizar os efectos dos fungos nas mesmas.

Para elo, debemos manexar moi ben parámetros como: poda, fertilización axeitada, marco de plantación,…

Moteado (Venturia inaequalis)**

O moteado está causado por fungos do xénero Venturia. As infeccións prodúcense sempre que se dan as condicións favorables para o fungo (humidade e temperatura).

Desde prefloración, tanto maceiras como pereiras, son sensibles á contaminación por este fungo. Polo tanto, debemos de observar coidadosamente, follas, flores e froitos desde o estado C3 ata fináis de maio.

As follas caidas ao chan da campaña anterior, son a fonte de inóculo (peritecas).

As peritecas, son as formas invernantes do moteado. Éstas evolucionan e van formando ascosporas maduras, capaces de producir a infección primaria en combinación con condicións favorables á infección (humidade e temperatura) e un estado sensible da maceira.

A partir do estado fenolóxico C3 (“orella de rato”) temos posibilidades de infección, polo que estamos nun período moi sensible.

Polo tanto, nas variedades de sidra e mesa, está rematada a época máis crítica para o desenrolo das infeccións primarias. A partir deste mes, poden ocorrer as infeccións secundarias, se se dan as condicións favorables para o desenrolo do fungo. Estas son menos agresivas.

O éxito da contaminación está subordinado á presenza dunha película de auga durante un certo tempo variable segundo a temperatura. Con estas condicións reunidas, a espora xermina. O micelio penetra na epiderme tanto da folla como do froito e, despois dalgúns días de incubación, os síntomas fan a súa aparición.

A fináis do mes de xuño remata o perigo das infeccións primarias. Por eso é importante chegar coas maceiras en perfectas condicións, xa que despois as follas son máis fortes e coriaceas, resistindo mellor as infeccións secundarias, menos agresivas.

Sería moi interesante contar con estacións meteorolóxicas automáticas de control, que nos medirían temperatura, chuvia, humidade relativa e tempo que a folla permanece húmida. Con estes datos evaluaríamos o risco de infección mediante a Gráfica de Mill’s.

Oidium (Podosphaera leucotricha)

Incidencia media.

Fungo externo que se manifesta como un pó branco, de aspecto fariñoso, recubrindo os gromos. Este recubrimento é o micelio do fungo, que afecta principalmente a gromos e follas novas.

A partir do estado fenolóxico E/E2 (botón rosa), poden empezar a producirse as infeccións primarias. Tras éstas, desenvolve os conidios que producen as contaminacións secundarias durante o resto do proceso vexetativo.

Esta enfermidade desenvólvese mellor en condicións de humidade e temperatura elevadas. Ainda que ó contrario que outros fungos, non se ve favorecido pola chuvia, xa que é capaz de xerminar sin auga.

Soamente as follas novas son sensibles e poden ser contaminadas aos cinco ou seis días seguintes á súa aparición.

Os ataques vense favorecidos con forte calor, seguido de periodos de humidade (orballos, tormentas,…) e temperaturas óptimas de 15 a 25ºC.

Ao revés do moteado, a presenza de auga non favorece a xerminación das esporas.

RECOMENDACIÓNS:

Maceiras de sidra e mesa

As condicións meteorolóxicas cambiantes, con presencia de humidade relativa alta, xunto com brétemas e orballo, abócanos a unha situación de perigo respecto dos fungos (moteado e oidio), polo que se recomenda un tratamento a base dun funxicida preventivo de contacto (infeccións secundarias) que pode ir unido a un insecticida.

O feito de ter superado o umbral de tolerancia do verme da mazá (C. pomonella), nas zonas das Mariñas Coruñesas, Ortegal e Mariñas Luguesas e Chantada, fai necesaria a aplicación dun tratamento insecticida ovo-larvicida para esta praga que está na primeira xeneración das dúas que ten no ano.

Para acadar boa actividade insecticida, compre efectuar a aplicación antes do nacemento das larvas, requerindo un coñecemento exacto do estado evolutivo da praga en cada parcela.

Este tratamento tamén terá eficacia contra o pulgón verde (Aphis pomi).

É preciso recalcar, que debemos ter en conta a duración da efectividade do producto usado, segundo actuemos en agricultura convencional, integrada ou ecolóxica, xa que o tempo que debe transcorrer entre tratamentos é distinto. Podendo suceder que un tratamento nunha semana cubra a súa efectividade durante dúas máis.

Así en agricultura convencional e integrada, en xeral, os insecticidas usados teñen una duración da efectividade entre 15/21 días mentres que en agricultura ecolóxica é de 7/10 días (virus da granulopse da carpocapsa).

Recoméndase alternar materias activas co fin de evitar a aparición de resistencias.

RECOMENDACIÓNS DOS TÉCNICOS DE AFRUGAL
Agricultura Ecolóxica
Larvicida (verme da mazá): Virus da granulopse da Carpocapsa, Bacillus Thuringiensis ou Spinosad.
Funxicida de contacto: Polisulfuro de calcio.

Produción Integrada
Ovo-larvicida (verme da mazá): Clorantraniliprol.
Funxicida de contacto: Captan.

OUTRAS PRAGAS

**Mosca da nogueira (Rhagoletis completa)

As trampas de captura foron colocadas o día 25 de xuño en catro comarcas con presencia relevante de nogueiras das provincias da Coruña e Lugo. Estas trampas ubícanse a dúas alturas distintas, 2 e 4 metros (a máis altura, máis capturas), sempre orientadas ao sur, e consisten nunha banda pegañenta xunto cun difusor de feromonas atraintes.

Trátase dun díptero. Os adultos teñen un tamaño variable de entre 4 e 8 mm. Ten unha única xeneración anual.

Os adultos emerxen do chan dende primeiros de xullo ata fináis de agosto cunha vida útil de 40 días.

Pasa o inverno en forma de pupa enterrada no chan a pouca profundidade. Ás dúas ou tres semanas, as femias xa fertilizadas comenzan a posta de ovos na cáscara da noz.

O desenrolo larvario dura entre 3 e 5 semanas. Despois, a larva cae ao chan ou caen coa froita enterrándose para pupar.

É orixinaria de EEUU e México. De forma accidental, pasou a Europa na década de 1980.

O ano 2020, confírmase a súa presencia en Galicia, segundo o informe emitido polo LAFIGA, tra-las analíticas realizadas no mes de xullo.

A día de hoxe, non se ten capturado ningún exemplar desta mosca da nogueira.

Trataremos de seguir a evolución das súas capturas, así como os seus métodos de loita ata o final do seu ciclo.
GALERÍA DE IMAXES**
Trampa cromática con cebo alimenticio

Adulto de Rhagoletis completa

AVISO FITOSANITARIO – 24 06 2021

Datos ofrecidos pola Consellería do Medio Rural (Xunta de Galicia)

MACEIRA

INCIDENCIAS FITOPATOLÓXICAS MÁIS DESTACADAS:

PRAGAS:

Verme da mazá (Cydia pomonella)
Este lepidóptero ataca fundamentalmente aos froitos da maceira, pereira e marmeleiro. Ocasionalmente pode atacar tamén os froitos da nogueira, castiñeiro, albaricoqueiro e ameixeira.
A utilización de atraintes sexuais para o seguimento do voo de adultos, a aplicación do concepto de “umbral de tolerancia”, e a confusión sexual, consigue manter a praga a niveis de danos económicamente aceptables, alterando mínimamente o equilibrio ecolóxico.
SINTOMATOLOXÍA
Maniféstase sobre os froitos. A larva entra neles e inicia a súa alimentación, expulsando os excrementos ao exterior e formando o característico serrín roxizo.
Xeralmente completa o seu ciclo larvario nun so froito, ainda que na primeira xeneración pode afectar a máis de un polo pequeno tamaño dos mesmos.
Os froitos atacados polas larvas xeralmente caen ao chan e os que permanecen na árbore non son válidos para a comercialización.
BIOLOXÍA
Pasa o inverno en forma de larva desenrolada (L5), nas fendas da árbore e tamén no chan, dentro dun casulo brancuzco. Nese refuxio hibernante permanece en diapausia ate finais do inverno.
A primeiros de abril comenza a súa crisalidación que dura un mes, segundo as condicións climáticas. A evolución dos machos comenza antes que as femias, ainda que finalmente se equilibra a proporción. A vida media das femias é de 10 a 20 días e a dos machos de 8 a 15 días.
O voo da bolboreta é crepuscular. As condicións de acoplamento danse ao atardecer con temperaturas superiores a 15 ºC e humidade relativa >60%.
O desenrolo embrionario completo, en condicións normais, dura entre 8 e 12 días, necesitando 48 horas para atopar o froito. Prefire entrar no froito pola zona de contacto entre dous deles, ou pola zona calicina. Permanece 30 días alimentándose na zona carpelar das tenras sementes. Pasado ese mes, sae para buscar un lugar axeitado onde crisalidar.
Os umbrais nas capturas en trampas sexuais de monitoreo son, na primeira xeneración, de 2-3 capturas x trampa/semana.
Superados os umbrais establecidos, débese actuar axeitadamente contra a primeira xeneración, o que disminuirá notablemente a segunda.
Este insecto, ten soamente dous estados do seu ciclo de desenrolo onde pode ser vulnerable á acción dos tratamentos químicos: En fase de ovo e de verme recén nacido (antres de entrar no froito).
SITUACIÓN ACTUAL EN GALICIA
Cydia pomonella é un lepidóptero cuxo verme fai galerías no interior do froito de maceiras e pereiras. Tamén ataca ás nogueiras, marmeleiros e albaricoqueiros.
Os adultos desta praga, que pasaron o inverno en estado de larva nas fendas do tronco ou das polas, están comenzando a voar.
Lembrar que para que se produzca o primeiro voo anual dos primeiros adultos debemos acadar 400 grados/día, segundo a fórmula bioclimática. Xa acadados en todas as estacións meteorolóxicas.
As outras condicións para a aplicación dos tratamentos é a existencia de dúas capturas de adultos/trampa x semana, comenzando a contar grados/día cando a temperatura crepuscular (temperatura do ocaso + 2 horas) sexa maior a 15’5 ºC durante dous días seguidos.

Táboa de capturas semanais

Zona	Estación monitoreo	Capturas semanais 16/06/2021	Capturas semanais 23/06/2021
Mariñas Coruñesas	Abegondo	10	0
Mariñas Coruñesas	Aranga	2	1
Mariñas Coruñesas	Bergondo	3	2
Mariñas Coruñesas	Sada	12	3
Barbanza	Boiro	3	0
Bergantiños	Laracha	0	0
Ordes	Ordes	4	0
Ortegal	Ortigueira*	2	2
Mariñas Luguesas	Ribadeo	0	0
Mariñas Luguesas	Foz	5	0
Mariñas Luguesas	Valadouro	0	9
Lugo Centro	Guntín	0	0
Lugo Sur	Chantada*	5	0
Lugo Sur	Sarria	2	0
Pontevedra	A Estrada*	3	3

* Estacións de monitoreo do Proxecto Maeloc (Grupo Hijos de Rivera)

Táboa de condicións para o ataque da 1ª xeneración de C. pomonella

Zona	Estación monitoreo	Data 400 grados/día	Data primeiras 2 capturas	Data Tª crepuscular	Data ovicida	Data larvicida
Mariñas Coruñesas	Abegondo	12 - abril	05/05	11/06	18/06	¿24-25/06?
Mariñas Coruñesas	Aranga	12 - abril	05/05	11/06	18/06	¿24-25/06?
Mariñas Coruñesas	Bergondo	8 - abril	28/04	07/05	27/05	31/05
Mariñas Coruñesas	Sada	8 - abril	28/04	07/05	27/05	31/05
Barbanza	Boiro	31 - marzo	28/04	20/05	30/05	04/06
Bergantiños	Laracha	18 - abril
Ordes	Ordes	27 - abril	16/06
Ortegal	Ortigueira*	20 - abril	12/05	01/06	12/06	16/06
Mariñas Luguesas	Ribadeo	20 - abril
Mariñas Luguesas	Foz	20 - abril	26/05	01/06	12/06	16/06
Mariñas Luguesas	Valadouro	20 - abril	28/04	01/06	12/06	16/06
Lugo Centro	Guntín	18 - maio	02/06	13/06	24/06	¿27-28/06?
Lugo Sur	Chantada*	13 - maio	02/06	13/06	24/06	¿27-28/06?
Lugo Sur	Sarria	13 - maio	26/05	28/05	08/06	11/06
Pontevedra	A Estrada*	7 - abril	19/05	10/06	15/06	21/06

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.

RECOMENDACIÓNS:
Maceiras de sidra e mesa
Nas estacións de monitoreo de Guntín e Chantada, en función das temperaturas dos próximos días, teremos que dar un tratamento insecticida (ovicida-larvicida), nas datas aproximadas que se indican en vermello na táboa de condicións (27-28/06/2021).
Así mesmo, na comarca das Mariñas Coruñesas, calculamos que teremos que dar o tratamento insecticida (ovicida-larvicida) nos días 24-25 de xuño.

RECOMENDACIÓNS DOS TÉCNICOS DE AFRUGAL

Agricultura Ecolóxica

Larvicida (verme da mazá): Virus da granulopse da Carpocapsa, Bacillus Thuringiensis ou Spinosad.

Produción Integrada

Larvicida (verme da mazá): Clorantraniliprol.

OBSERVACIÓNS
• Estamos asistindo, ata o día de hoxe, a unha escasez de capturas en toda Galicia, agás nas estacións de monitoreo da Mariña Luguesa e Ortegal.
• Estase a ver un adianto xeralizado no voo deste lepidóptero nos últimos anos. Estamos tendo capturas a fináis do mes de abril na maioría das zonas de Galicia.
• Importante, atender á primeira xeneración deste insecto, por ser a máis perigosa das dúas que ten. Debemos de empregar contra ella produtos de carácter ovicida ou ovicida-larvicida.
• A confusión sexual está a dar bo resultado, como método preventivo.
• O nacemento das primeiras larvas comunicarase mediante o correspondente aviso fitosanitario.

Outras observacións:
• As chuvias das últimas semanas, unidas ás temperaturas suaves, fixeron que as árbores non entraran en parada vexetativa, producindo gromos novos onde se empeza a apreciar un aumento da incidencia do pulgón verde (Aphis pomi).
• Na primeira semana de xullo informaremos sobre os tratamentos insecticida a aplicar para este pulgón, así como o funxicida que irá unido a este.

GALERÍA DE IMAXES

AVISO FITOSANITARIO – 14 06 2021

Datos ofrecidos pola Consellería do Medio Rural (Xunta de Galicia)

MACEIRA

INCIDENCIAS FITOPATOLÓXICAS MÁIS DESTACADAS:

PRAGAS:

Verme da mazá (Cydia pomonella)

Este lepidóptero ataca fundamentalmente aos froitos da maceira, pereira e marmeleiro. Ocasionalmente pode atacar tamén os froitos da nogueira, castiñeiro, albaricoqueiro e ameixeira.

A utilización de atraintes sexuais para o seguimento do voo de adultos, a aplicación do concepto de “umbral de tolerancia”, e a confusión sexual, consigue manter a praga a niveis de danos económicamente aceptables, alterando mínimamente o equilibrio ecolóxico.

SINTOMATOLOXÍA

Maniféstase sobre os froitos. A larva entra neles e inicia a súa alimentación, expulsando os excrementos ao exterior e formando o característico serrín roxizo.

Xeralmente completa o seu ciclo larvario nun so froito, ainda que na primeira xeneración pode afectar a máis de un polo pequeno tamaño dos mesmos.

Os froitos atacados polas larvas xeralmente caen ao chan e os que permanecen na árbore non son válidos para a comercialización.

BIOLOXÍA

Pasa o inverno en forma de larva desenrolada (L5), nas fendas da árbore e tamén no chan, dentro dun casulo brancuzco. Nese refuxio hibernante permanece en diapausia ate finais do inverno.

A primeiros de abril comenza a súa crisalidación que dura un mes, segundo as condicións climáticas. A evolución dos machos comenza antes que as femias, ainda que finalmente se equilibra a proporción. A vida media das femias é de 10 a 20 días e a dos machos de 8 a 15 días.

O voo da bolboreta é crepuscular. As condicións de acoplamento danse ao atardecer con temperaturas superiores a 15 ºC e humidade relativa >60%.

O desenrolo embrionario completo, en condicións normais, dura entre 8 e 12 días, necesitando 48 horas para atopar o froito. Prefire entrar no froito pola zona de contacto entre dous deles, ou pola zona calicina. Permanece 30 días alimentándose na zona carpelar das tenras sementes. Pasado ese mes, sae para buscar un lugar axeitado onde crisalidar.

Os umbrais nas capturas en trampas sexuais de monitoreo son, na primeira xeneración, de 2-3 capturas x trampa/semana.

Superados os umbrais establecidos, débese actuar axeitadamente contra a primeira xeneración, o que disminuirá notablemente a segunda.

Este insecto, ten soamente dous estados do seu ciclo de desenrolo onde pode ser vulnerable á acción dos tratamentos químicos: En fase de ovo e de verme recén nacido (antres de entrar no froito).

SITUACIÓN ACTUAL EN GALICIA

Cydia pomonella é un lepidóptero cuxo verme fai galerías no interior do froito de maceiras e pereiras. Tamén ataca ás nogueiras, marmeleiros e albaricoqueiros.

Os adultos desta praga, que pasaron o inverno en estado de larva nas fendas do tronco ou das polas, están comenzando a voar.

Lembrar que para que se produzca o primeiro voo anual dos primeiros adultos debemos acadar 400 grados/día, segundo a fórmula bioclimática. Xa acadados en todas as estacións meteorolóxicas.

As outras condicións para a aplicación dos tratamentos é a existencia de dúas capturas de adultos/trampa x semana, comenzando a contar grados/día cando a temperatura crepuscular (temperatura do ocaso + 2 horas) sexa maior a 15’5 ºC durante dous días seguidos.

Táboa de capturas semanais

Zona	Estación monitoreo	Capturas semanais 02/06/2021	Capturas semanais 09/06/2021
Mariñas Coruñesas	Abegondo	10	3
Mariñas Coruñesas	Aranga	2	3
Mariñas Coruñesas	Bergondo	7	9
Mariñas Coruñesas	Sada	15	17
Barbanza	Boiro	4	2
Bergantiños	Laracha	0	1
Ordes	Ordes	1	0
Ortegal	Ortigueira*	11	3
Mariñas Luguesas	Ribadeo	0	0
Mariñas Luguesas	Foz	0	2
Mariñas Luguesas	Valadouro	13	--
Lugo Centro	Guntín	3	0
Lugo Sur	Chantada*	2	1
Lugo Sur	Sarria	2	0
Pontevedra	A Estrada*	2	1

* Estacións de monitoreo do Proxecto Maeloc (Grupo Hijos de Rivera)

Táboa de condicións para o ataque da 1ª xeneración de C. pomonella

Zona	Estación monitoreo	Data 400 grados/día	Data primeiras 2 capturas	Data Tª crepuscular	Data ovicida	Data larvicida
Mariñas Coruñesas	Abegondo	12 - abril	05/05	11/06
Mariñas Coruñesas	Aranga	12 - abril	05/05	11/06
Mariñas Coruñesas	Bergondo	8 - abril	28/04	07/05	27/05	31/05
Mariñas Coruñesas	Sada	8 - abril	28/04	07/05	27/05	31/05
Barbanza	Boiro	31 - marzo	28/04	20/05	30/05	04/06
Bergantiños	Laracha	18 - abril
Ordes	Ordes	27 - abril
Ortegal	Ortigueira*	20 - abril	12/05	01/06	12/06	¿15-16/6?
Mariñas Luguesas	Ribadeo	20 - abril
Mariñas Luguesas	Foz	20 - abril	26/05	01/06	12/06	¿15-16/6?
Mariñas Luguesas	Valadouro	20 - abril	28/04	01/06	12/06	¿15-16/6?
Lugo Centro	Guntín	18 - maio	02/06	13/06
Lugo Sur	Chantada*	13 - maio	02/06	13/06
Lugo Sur	Sarria	13 - maio	26/05	28/05	08/06	11/06
Pontevedra	A Estrada*	7 - abril	19/05	10/06	¿15-16/6?	¿18-20/6?

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.

Táboa: Histórico de condicións para tratamentos da 1ª xeración de C. pomonella (datas)

ANO	400 grados/día	1ª captura (2)	Tª Crepuscular	Ovicida	Larvicida
2012	9/5	17/5	24/5	2/6	6/6
2013	5/5	10/6	12/6	26/6	30/6
2014	11/4	24/4	5/5	17/5	30/5
2015	23/4	30/4	11/5	23/5	28/5
2016	4/5	20/5	25/5	4/6	8/6
2017	7/4	4/5	4/5	15/5	20/5
2018	13/5	17/5	19/5	31/5	6/6
2019	13/4	13/5	17/5	27/5	31/5
2020	7/4	29/4	1/5	11/5	16/5
2021	08/4	28/4	7/5	27/05	31/05

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.

RECOMENDACIÓNS:

Maceiras de sidra e mesa

Nas estacións de monitoreo de Ortegal e Mariñas Luguesas, en función das temperaturas dos próximos días, teremos que dar un tratamento insecticida (ovicida-larvicida), nas datas aproximadas que se indican em vermello na táboa de condicións.

Así mesmo, na comarca de A Estrada, calculamos que teremos que dar o tratamento insecticida (ovicida-larvicida) nos días 18 a 20 de xuño.

RECOMENDACIÓNS DOS TÉCNICOS DE AFRUGAL

Agricultura Ecolóxica

Larvicida (verme da mazá): Virus da granulopse da Carpocapsa, Bacillus Thuringiensis ou Spinosad.

Produción Integrada

Larvicida (verme da mazá): Clorantraniliprol.

OBSERVACIÓNS

Estamos asistindo, ata o día de hoxe, a unha escasez de capturas en toda Galicia, agás nas estacións de monitoreo da Mariña Luguesa e Ortegal.
Estase a ver un adianto xeralizado no voo deste lepidóptero nos últimos anos. Estamos tendo capturas a fináis do mes de abril na maioría das zonas de Galicia.
Importante, atender á primeira xeneración deste insecto, por ser a máis perigosa das dúas que ten. Debemos de empregar contra ella produtos de carácter ovicida ou ovicida-larvicida.
A confusión sexual está a dar bo resultado, como método preventivo.
O nacemento das primeiras larvas comunicarase mediante o correspondente aviso fitosanitario.

GALERÍA DE IMAXES

AVISO FITOSANITARIO – 26 05 2021
Datos ofrecidos pola Consellería do Medio Rural (Xunta de Galicia)

MACEIRA

ESTADO FENOLÓXICO (SEGÚN FLECKINGER).

Maceira de mesa (Bergondo-A Coruña): J/J/J

Maceira de sidra

· Aranga - A Coruña: H/I/J

· Ortigueira – A Coruña: F/I/J

· A Estrada – Pontevedra: H/I/J

· Chantada – Lugo: F/I/J

INCIDENCIAS FITOPATOLÓXICAS MÁIS DESTACADAS:

PRAGAS:

Pulgón cincento (Disaphys plantaginea)

Os seus ataques alteran a formación do froito, afectando directamente á colleita. O froito afectado queda inservible para a súa comercialización.

En variedades de sidra, estamos comenzando o período crítico para o ataque deste pulgón. As fundatrices aparecen despois do desborre e os primeiros danos danse nas follas do propio corimbo.

No caso das variedades de mesa, estamos en pleno periodo crítico para esta praga.

O desenvolvemento deste pulgón é explosivo a partir da floración.

O período crítico vai desde o callado do froito ata que ten o tamaño dunha avelá (25 mm).

É unha especie cun baixo umbral de tolerancia, é decir, temos que tratar en canto se vexa (a partir do 5% de gromos atacados).

Evitaremos todas as medidas culturáis que favorezcan un crecemento vexetativo excesivo: abonados, podas, regas, etc.

So é perxudicial en maceira. Cara ao mes de xuño aparecen as femias aladas, que migran ao hospedador secundario que son diversas especies herbáceas do xénero Plantago, principalmente a Correola (Plantago lanceolata.) onde desenrola varias xeracións. Voltando a fináis de outono a poner os ovos na maceira para pasar o inverno. Polo tanto, é unha especie heteroécica (alterna hospedadores)

Existe unha correlación positiva entre maceiras con floración de cedo e o ataque deste pulgón, fronte ás de floración tardía, que sufren en menor medida este ataque.

Pulgón verde (Aphis pomi)

Non é tan perigoso como o pulgón cincento debido a que os seus ataques non afectan directamente ao froito.

Estamos a comenzar o período crítico de ataque deste pulgón.

O umbral de tratamento é moito máis alto que o do pulgón cincento (25-50% de gromos atacados).

Ao contrario que o cincento, éste completa o seu ciclo vital na maceira (especie homoécica).

Os tratamentos executados en prefloración efectuados contra o pulgón cinceento, son eficaces tamén contra este pulgón.

Pulgón lanixero (Eriosoma lanigerum)

En Galicia vive exclusivamente sobre maceiras, causando importantes danos. Raramente o atopamos en marmelo ou pereira.

Orixinario de Norteamérica, introdúcese en Europa a fináis do S. XVIII, sen traer aos seus antagonistas (Aphelinus mali).

Comenzan a verse as primeiras colonias algodonosas, que se alimentan chuchando o zume da codia leñosa ou herbácea de gromos e pólas.

Estamos a comenzar o periodo crítico para a maceira, que vai de maio a agosto.

As observacións fanse en patrón EM9. As maceiras inxertadas nos patróns clonáis MM (Malling Merton) e algúns GENEVA son resistentes a esta praga.

Verme da mazá (Cydia pomonella)

Cydia pomonella é un lepidóptero cuxo verme fai galerías no interior do froito de maceiras e pereiras. Tamén ataca ás nogueiras, marmeleiros e albaricoqueiros.

Os adultos desta praga, que pasaron o inverno en estado de larva nas fendas do tronco ou das polas, están comenzando a voar.

Lembrar que para que se produzca o primeiro voo anual dos primeiros adultos debemos acadar 400 grados/día, segundo a fórmula bioclimática. Xa acadados en todas as estacións meteorolóxicas.

As outras condicións para a aplicación dos tratamentos é a existencia de dúas capturas de adultos/trampa x semana, comenzando a contar grados/día cando a temperatura crepuscular (temperatura do ocaso + 2 horas) sexa maior a 15’5 ºC durante dous días seguidos.

Táboa de capturas semanais

Zona	Estación monitoreo	Capturas semanais 12/05/2021	Capturas semanais 19/05/2021	Capturas semanais 26/05/2021
Mariñas Coruñesas	Abegondo	1	2	2
Mariñas Coruñesas	Aranga	0	0	1
Mariñas Coruñesas	Bergondo	1	4	1
Mariñas Coruñesas	Sada	1	2	1
Barbanza	Boiro	0	7	2
Bergantiños	Laracha	0	0	0
Ordes	Ordes	-	-	0
Ortegal	Ortigueira*	8	2	2
Mariñas Luguesas	Ribadeo	0	1	1
Mariñas Luguesas	Foz	1	0	2
Mariñas Luguesas	Valadouro	6	10	4
Lugo Centro	Guntín	0	0	0
Lugo Sur	Chantada*	1	1	1
Lugo Sur	Sarria	-	0	3
Pontevedra	A Estrada*	0	3	2

* Estacións de monitoreo do Proxecto Maeloc (Grupo Hijos de Rivera)

Táboa de condicións para o ataque da 1ª xeneración de C. pomonella

Zona	Estación monitoreo	Data 400 grados/día	Data primeiras 2 capturas	Data Tª crepuscular	Data ovicida	Data larvicida
Mariñas Coruñesas	Abegondo	12 - abril	05/05
Mariñas Coruñesas	Aranga	12 - abril	05/05
Mariñas Coruñesas	Bergondo	8 - abril	28/04	07/05	26/05	¿31/05?
Mariñas Coruñesas	Sada	8 - abril	28/04	07/05	26/05	¿31/05?
Barbanza	Boiro	31 - marzo	28/04	20/05	¿30/05?	¿04/06?
Bergantiños	Laracha	18 - abril
Ordes	Ordes	27 - abril
Ortegal	Ortigueira*	20 - abril	12/05
Mariñas Luguesas	Ribadeo	20 - abril
Mariñas Luguesas	Foz	20 - abril	26/05
Mariñas Luguesas	Valadouro	20 - abril	28/04
Lugo Centro	Guntín	18 - maio
Lugo Sur	Chantada*	13 - maio
Lugo Sur	Sarria	13 - maio	26/05
Pontevedra	A Estrada*	7 - abril	19/05

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.

Broca (Zeuzera pyrina)

Despois de pasar o inverno, as lasrvas que se atopan no interior das polas e o tronco comenzan a crisalidar, aparecendo os primeiros adultos no mes de xuño.

Tras acoplarse, a femia realiza a posta en lugares protexidos de maneira que, tras o nacemento, as larvas acadan a parte terminal dos gromos e introdúcense neles pola axila das follas. Estas larvas están dentro da madeira durante dous anos, tempo no que completa o seu ciclo biolóxico.

Colocaremos as trampas de seguemento a mediados do mes que ven.

“Orugueta del almendro” (Aglaope infausta)

Sin incidencias.

Esta praga detectouse por primeira vez en Galicia no ano 2008.

Corta-gromos (Corta brotes – Rhynchites caeruleus)

Sin incidencias, por ter rematado o seu periodo crítico.

Gurgullo da flor (Anthonomus pomorum)

Sin incidencias, por ter rematado o seu periodo crítico.

Otros gurgullos da flor: Tropinota squalida e Oxythyrea funesta

Sin incidencias, por ter rematado o seu periodo crítico.

Escolítidos (Xyleborus sp.)

Aparecen incidencias puntuáis de ataque nas Mariñas Coruñesas e na Mariña Luguesa, así como no interior de Lugo.

ENFERMIDADES:

Moteado (Venturia inaequalis)

O moteado está causado por fungos do xénero Venturia. As infeccións prodúcense sempre que se dan as condicións favorables para o fungo (humidade e temperatura).

Desde prefloración, tanto maceiras como pereiras, son sensibles á contaminación por este fungo. Polo tanto, debemos de observar coidadosamente, follas, flores e froitos desde o estado C3 ata fináis de maio.

As follas caidas ao chan da campaña anterior, son a fonte de inóculo (peritecas).

As peritecas, son as formas invernantes do moteado. Éstas evolucionan e van formando ascosporas maduras, capaces de producir a infección primaria en combinación con condicións favorables á infección (humidade e temperatura) e un estado sensible da maceira.

A partir do estado fenolóxico C3 (“orella de rato”) temos posibilidades de infección, polo que estamos nun período moi sensible.

Polo tanto, nas variedades de sidra, estamos entrando nun periodo moi sensible e sobre todo, se aparecen condicións de humidade favorable (periodos de chuvia prolongados, e incluso orballos intensos), unido con temperaturas primaveráis.

Nas variedades de mesa, estamos en pleno periodo crítico para esta enfermidade.

Oidium (Podosphaera leucotricha)

Fungo externo que se manifesta como un pó branco, de aspecto fariñoso, recubrindo os gromos. Este recubrimento é o micelio do fungo, que afecta principalmente a gromos e follas novas.

RECOMENDACIÓNS:

Maceiras de sidra e mesa

Nas variedades nas que xa estamos en fase de caída de pétalos (estados H-I), debemos dar unha aplicación dun funxicida sistémico (curativo), xunto co que aplicaremos un insecticida se atopamos gromos afectados por pulgóns, tanto verde como cincento.

Especial atención ás comarcas de As Mariñas Coruñesas (A Coruña) e Barbanza (A Coruña) xa que prevemos un ataque da primeira xeneración nos vindeiros días. Donde debemos aplicar un tratamento cun insecticida ovicida-larvicida.

As Mariñas Coruñesas: 1ª semana de xuño.

Barbanza: 1ª semana de xuño.

Recoméndase alternar as materias activas usadas para evitar problemas de resistencia.

RECOMENDACIÓNS DOS TÉCNICOS DE AFRUGAL

Agricultura Ecolóxica

Funxicida: Polisulfuro de Calcio

Insecticida: Aceite de Neem

Larvicida (verme da mazá): Virus da granulopse da Carpocapsa, Bacillus Thuringiensis ou Spinosad.

Produción Integrada

Funxicida: Tebuconazol

Insecticida: Azadiractina (3,2%) ou Flonicamid.

Larvicida (verme da mazá): Clorantraniliprol.

GALERÍA DE IMAXES

Adulto de Cydia pomonella

Trampa de monitoreo

AVISO FITOSANITARIO – 10 05 2021
Datos ofrecidos pola Consellería do Medio Rural (Xunta de Galicia)

MACEIRA

INCIDENCIAS FITOPATOLÓXICAS MÁIS DESTACADAS:

PRAGAS:

Verme da mazá (Cydia pomonella)

Este lepidóptero ataca fundamentalmente aos froitos da maceira, pereira e marmeleiro. Ocasionalmente pode atacar tamén os froitos da nogueira, castiñeiro, albaricoqueiro e ameixeira.

A utilización de atraintes sexuais para o seguimento do voo de adultos, a aplicación do concepto de “umbral de tolerancia”, e a confusión sexual, consigue manter a praga a niveis de danos económicamente aceptables, alterando mínimamente o equilibrio ecolóxico.

SINTOMATOLOXÍA

Maniféstase sobre os froitos. A larva entra neles e inicia a súa alimentación, expulsando os excrementos ao exterior e formando o característico serrín roxizo.

Xeralmente completa o seu ciclo larvario nun so froito, ainda que na primeira xeneración pode afectar a máis de un polo pequeno tamaño dos mesmos.

Os froitos atacados polas larvas xeralmente caen ao chan e os que permanecen na árbore non son válidos para a comercialización.

BIOLOXÍA

Pasa o inverno en forma de larva desenrolada (L5), nas fendas da árbore e tamén no chan, dentro dun casulo brancuzco. Nese refuxio hibernante permanece en diapausia ate finais do inverno.

A primeiros de abril comenza a súa crisalidación que dura un mes, segundo as condicións climáticas. A evolución dos machos comenza antes que as femias, ainda que finalmente se equilibra a proporción. A vida media das femias é de 10 a 20 días e a dos machos de 8 a 15 días.

O voo da bolboreta é crepuscular. As condicións de acoplamento danse ao atardecer con temperaturas superiores a 15 ºC e humidade relativa >60%.

O desenrolo embrionario completo, en condicións normais, dura entre 8 e 12 días, necesitando 48 horas para atopar o froito. Prefire entrar no froito pola zona de contacto entre dous deles, ou pola zona calicina. Permanece 30 días alimentándose na zona carpelar das tenras sementes. Pasado ese mes, sae para buscar un lugar axeitado onde crisalidar.

Os umbrais nas capturas en trampas sexuais de monitoreo son, na primeira xeneración, de 2-3 capturas x trampa/semana.

Superados os umbrais establecidos, débese actuar axeitadamente contra a primeira xeneración, o que disminuirá notablemente a segunda.

Este insecto, ten soamente dous estados do seu ciclo de desenrolo onde pode ser vulnerable á acción dos tratamentos químicos: En fase de ovo e de verme recén nacido (antres de entrar no froito).

SITUACIÓN ACTUAL EN GALICIA

Lembrar que para que se produzca o primeiro voo anual dos primeiros adultos debemos acadar 400 grados/día, segundo a fórmula bioclimática.

Dende o 1 de xaneiro até o día 9 de maio, acadáronse os seguintes grados/día nas diferentes estacións meteorolóxicas representativas para a fruticultura galega:

Zona	Estación	Grados/día actual	Data 400 grados/día
Mariñas Coruñesas	Mabegondo	> 400	12 - abril
Mariñas Coruñesas	Guísamo	> 400	8 - abril
Barbanza	Boiro (Cespón)	> 400	31 - marzo
Mariña Luguesa	Lourenzá	> 400	20 - abril
Lugo Centro	Portomarín	350,5
Lugo Sur	Sarria	392,3
A Estrada	Vedra	> 400	7 – abril
Ourense	Verín	> 400	18 - abril

Acadamos os 400 grados/día en todas as estacións, agás nas comarcas de Lugo Centro e Sur. As outras condicións para a aplicación dos tratamentos é a existencia de dúas capturas de adultos/trampa x semana, comenzando a contar grados/día cando a temperatura crepuscular (temperatura do ocaso + 2 horas) sexa maior a 15’5 ºC durante dous días seguidos.

Os dous días consecutivos cunha temperatura crepuscular superior a 15,5 ºC foron acadados únicamente na estación de monitoreo de Guísamo (Mariñas Coruñesas).

As trampas de monitoreo foron colocadas na semana 16 (do 19 a 23 de abril).

As primeiras dúas capturas, tiveron lugar ao longo desta semana nalgunhas das estacións que se detallan na seguinte táboa.

Táboa de capturas

Zona	Estación monitoreo	Capturas semanáis 28/04/2021	Capturas semanáis 05/05/2021
Mariñas Coruñesas	Abegondo	0	2
Mariñas Coruñesas	Aranga	0	2
Mariñas Coruñesas	Bergondo	3	1
Mariñas Coruñesas	Sada	2	1
Bergantiños	Laracha	0	0
Barbanza	Boiro	3	0
Ortegal	Ortigueira	0	0
Mariñas Luguesas	Foz	–	0
Mariñas Luguesas	Ribadeo	–	0
Mariñas Lugesas	O Valadouro	2	2
Lugo Centro	Guntín	–	–
Lugo Sur	Chantada	0	0
Lugo Sur	Sarria	–	–
Ourense	Verín	–	–
A Estrada	A Estrada	1	1

Táboa: Histórico de condicións para tratamentos da 1ª xeración de C. pomonella (datas)

ANO	400 grados/día	1ª captura (2)	Tª Crepuscular	Ovicida	Larvicida
2012	9/5	17/5	24/5	2/6	6/6
2013	5/5	10/6	12/6	26/6	30/6
2014	11/4	24/4	5/5	17/5	30/5
2015	23/4	30/4	11/5	23/5	28/5
2016	4/5	20/5	25/5	4/6	8/6
2017	7/4	4/5	4/5	15/5	20/5
2018	13/5	17/5	19/5	31/5	6/6
2019	13/4	13/5	17/5	27/5	31/5
2020	7/4	29/4	1/5	11/5	16/5
2021	08/4	28/4	7/5	¿?	¿?

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.

RECOMENDACIÓNS:

Maceiras de sidra e mesa

Nas estacións de monitoreo de Bergondo e Sada, en función das temperaturas dos próximos días, teremos que dar un tratamento insecticida (ovicida-larvicida).

Estas estacións corresponden às zonas xeográficas de Ferrolterra e Mariñas Coruñesas.

OBSERVACIÓNS

·       Estase a ver un adianto xeralizado no voo deste lepidóptero nos últimos anos. Estamos tendo capturas a fináis do mes de abril na maioría das zonas de Galicia.
·       Importante, atender á primeira xeneración deste insecto, por ser a máis perigosa das dúas que ten. Debemos de empregar contra ella produtos de carácter ovicida ou ovicida-larvicida.
·       A confusión sexual está a dar bo resultado, como método preventivo.
·       O nacemento das primeiras larvas comunicarase mediante o correspondente aviso fitosanitario.

GALERÍA DE IMAXES

AVISO FITOSANITARIO – 19 04 2021
Datos ofrecidos pola Consellería do Medio Rural (Xunta de Galicia)

MACEIRA

ESTADO FENOLÓXICO (SEGÚN FLECKINGER).

Maceira de mesa (Bergondo-A Coruña): D/G/H
Maceira de sidra
·       Aranga - A Coruña:                 C3/E2/F2
·       Ortigueira – A Coruña:            B/C/D
·       A Estrada – Pontevedra:         C3/E2/F2
·       Chantada – Lugo:                    C/D/E

INCIDENCIAS FITOPATOLÓXICAS MÁIS DESTACADAS:

PRAGAS:

Pulgón cincento (Disaphys plantaginea)

Os seus ataques alteran a formación do froito, afectando directamente á colleita. O froito afectado queda inservible para a súa comercialización.

En variedades de sidra, estamos comenzando o período crítico para o ataque deste pulgón. As fundatrices aparecen despois do desborre e os primeiros danos danse nas follas do propio corimbo.

No caso das variedades de mesa, estamos en pleno periodo crítico para esta praga.

O desenvolvemento deste pulgón é explosivo a partir da floración.

O período crítico vai desde o callado do froito ata que ten o tamaño dunha avelá (25 mm).

É unha especie cun baixo umbral de tolerancia, é decir, temos que tratar en canto se vexa (a partir do 5% de gromos atacados).

Evitaremos todas as medidas culturáis que favorezcan un crecemento vexetativo excesivo: abonados, podas, regas, etc.

So é perxudicial en maceira. Cara ao mes de xuño aparecen as femias aladas, que migran ao hospedador secundario que son diversas especies herbáceas do xénero Plantago, principalmente a Correola (Plantago lanceolata.) onde desenrola varias xeracións. Voltando a fináis de outono a poner os ovos na maceira para pasar o inverno. Polo tanto, é unha especie heteroécica (alterna hospedadores)

Existe unha correlación positiva entre maceiras con floración de cedo e o ataque deste pulgón, fronte ás de floración tardía, que sufren en menor medida este ataque.

Pulgón verde (Aphis pomi)

Non é tan perigoso como o pulgón cincento debido a que os seus ataques non afectan directamente ao froito.

Estamos a comenzar o período crítico de ataque deste pulgón.

O umbral de tratamento é moito máis alto que o do pulgón cincento (25-50% de gromos atacados).

Ao contrario que o cincento, éste completa o seu ciclo vital na maceira (especie homoécica).

Os tratamentos executados en prefloración efectuados contra o pulgón cinceento, son eficaces tamén contra este pulgón.

Pulgón lanixero (Eriosoma lanigerum)

En Galicia vive exclusivamente sobre maceiras, causando importantes danos. Raramente o atopamos en marmelo ou pereira.

Orixinario de Norteamérica, introdúcese en Europa a fináis do S. XVIII, sen traer aos seus antagonistas (Aphelinus mali).

Comenzan a verse as primeiras colonias algodonosas, que se alimentan chuchando o zume da codia leñosa ou herbácea de gromos e pólas.

Estamos a comenzar o periodo crítico para a maceira, que vai de maio a agosto.

As observacións fanse en patrón EM9. As maceiras inxertadas nos patróns clonáis MM (Malling Merton) e algúns GENEVA son resistentes a esta praga.

Verme da mazá (Cydia pomonella)

Cydia pomonella é un lepidóptero cuxo verme fai galerías no interior do froito de maceiras e pereiras. Tamén ataca ás nogueiras, marmeleiros e albaricoqueiros.

Os adultos desta praga, que pasaron o inverno en estado de larva nas fendas do tronco ou das polas, están comenzando a voar.

Informaremos do momento axeitado para facer os tratamentos fitosanitarios oportunos ao longo da tempada.

Lembrar que para que se produzca o primeiro voo anual dos primeiros adultos debemos acadar 400 grados/día, segundo a fórmula bioclimática.

Dende o 1 de xaneiro até o día 27 de abril, acadáronse os seguintes grados/día nas diferentes estacións meteorolóxicas representativas para a fruticultura galega:

Zona	Estación	Grados/día actual	Data 400 grados/día
Mariñas Coruñesas	Mabegondo	> 400	12 - abril
Mariñas Coruñesas	Guísamo	> 400	8 - abril
Mariña Luguesa	Lourenzá	Non acadados
Lugo Centro	Portomarín	Non acadados
A Estrada	Vedra	> 400	7 - abril

Acadamos os 400 grados/día nas estacións das Mariñas Coruñesas e Vedra-A Estrada. As outras condicións para a aplicación dos tratamentos é a existencia de dúas capturas de adultos/trampa x semana, comenzando a contar grados/día cando a temperatura crepuscular (temperatura do ocaso + 2 horas) sexa maior a 15’5 ºC durante dous días seguidos.

Debemos destacar a importancia do clima no desenvolvemento das pragas.

Broca (Zeuzera pyrina)

Sin incidencias.

Colocaremos as trampas de seguemento a mediados de xuño.

“Orugueta del almendro” (Aglaope infausta)

Sin incidencias.

É unha praga máis frecuente no centro e sur da península que en Galicia. Ten preferencia polas especies silvestres e cultivadas dos xéneros Prunus sp. e Crataegus sp., pero tamén pode atacar a maceiras e pereiras.

Esta praga detectouse por primeira vez en Galicia no ano 2008.

Corta-gromos (Corta brotes – Rhynchites caeruleus)

É un coleóptero de 3-4 mm que corta a parte terminal dos gromos novos, onde deposita un ovo. Despois, secciona o gromo por debaixo da picadura, quedando o ovo na parte cortada.

Non é unha praga moi perigosa. Soamente pode ser relevante en plantacións novas ou en viveiros.

Apreciamos este ano unha incidencia de ataque media.

Gurgullo da flor (Anthonomus pomorum)

Debemos de estar atentos a posibles incidencias desta praga, xa que pronto vai a comenzar a floración na maioría das maceiras de sidra.

É un coleóptero cuxos danos presentan una densidade baixa pero, de xeito ocasional, incrementa a súa poboación orixinando danos nas flores.

A presencia de flores secas e pechadas son síntomas do ataque desta praga.

En ocasións, obsérvase o furado por donde saíu o adulto que se criou no interior da flor.

Esta praga detectouse nas plantacións semi-abandonadas de maceiras de sidra da Estrada (Pontevedra) no mes de maio de 2016.

Otros gurgullos da flor: Tropinota squalida e Oxythyrea funesta

Son coleópteros da familia Esacarabidae. Son perxucidiais so no estado adulto, xa que as larvas son saprófagas. Moi polífagos e abundantes. Producen danos de pouca importancia, xeralmente nas flores de froiteiras, hortícolas, ornamentais, cereais e viñedo.

En maceira afecta ás flores, onde se alimentan de pole, pétalos e outros órganos tenros.

Son pragas ocasionáis en froiteiras da familia das Rosáceas.

Observamos pequenos danos destes coleópteros en plantacións de Bergondo e Sobrado (A Coruña), A Estrada (Pontevedra) e Begonte e Chantada (Lugo).

Escolítidos (Xyleborus sp.)

Aparecen incidencias puntuáis de ataque nas Mariñas Coruñesas e na Mariña Luguesa, así como no interior de Lugo.

ENFERMIDADES:

Moteado (Venturia inaequalis)

O moteado está causado por fungos do xénero Venturia. As infeccións prodúcense sempre que se dan as condicións favorables para o fungo (humidade e temperatura).

Desde prefloración, tanto maceiras como pereiras, son sensibles á contaminación por este fungo. Polo tanto, debemos de observar coidadosamente, follas, flores e froitos desde o estado C3 ata fináis de maio.

As follas caidas ao chan da campaña anterior, son a fonte de inóculo (peritecas).

As peritecas, son as formas invernantes do moteado. Éstas evolucionan e van formando ascosporas maduras, capaces de producir a infección primaria en combinación con condicións favorables á infección (humidade e temperatura) e un estado sensible da maceira.

A partir do estado fenolóxico C3 (“orella de rato”) temos posibilidades de infección, polo que estamos nun período moi sensible.

Polo tanto, nas variedades de sidra, estamos entrando nun periodo moi sensible e sobre todo, se aparecen condicións de humidade favorable (periodos de chuvia prolongados, e incluso orballos intensos), unido con temperaturas primaveráis.

Nas variedades de mesa, estamos en pleno periodo crítico para esta enfermidade.

Oidium (Podosphaera leucotricha)

Fungo externo que se manifesta como un pó branco, de aspecto fariñoso, recubrindo os gromos. Este recubrimento é o micelio do fungo, que afecta principalmente a gromos e follas novas.

A partir do estado fenolóxico E/E2 (botón rosa), poden empezar a producirse as infeccións primarias. Tras éstas, desenvolve os conidios que producen as contaminacións secundarias durante o resto do proceso vexetativo.

Esta enfermidade desenvólvese mellor en condicións de humidade e temperatura elevadas. Ainda que ó contrario que outros fungos, non se ve favorecido pola chuvia, xa que é capaz de xerminar sin auga.

RECOMENDACIÓNS:

Maceiras de sidra e mesa

En maceiras de sidra que estén en estado fenolóxico igual ou anterior a C-C3 (orella de rato), podemos aplicar un tratamento funxicida a base de cobre que ten como finalidade previr os ataques de fungos cando a xema está a hincharse.

En maceiras que superen o estado fenolóxico C-C3 e até o estado de botón rosa (E2-F), é imprescindible un tratamento preventivo cun funxicida de contacto, mellor que un funxicida sistémico, xa que no estado actual das maceiras, temos pouco desenrolo vexetativo, o que perxudica a absorción do mesmo. Este funxicida de contacto, pode ir unido a un insecticida que controlaría o ataque do pulgón cincento e o pulgón verde.

En maceiras en floración, debemos respectar esta época sen tratamentos a fin de protexer a actividade das abellas e demáis insectos polinizadores.

Recoméndase alternar as materias activas usadas para evitar problemas de resistencia.

RECOMENDACIÓNS DOS TÉCNICOS DE AFRUGAL

Agricultura Ecolóxica

Funxicida: Polisulfuro de Calcio

Insecticida: Aceite de Neem

Produción Integrada

Funxicida: Captan ou Mancozeb

Insecticida: Azadiractina (3,2%) ou Flonicamid

CONFUSIÓN SEXUAL E MONITOREO EN CYDIA POMONELLA

Debemos de proceder á colocación de difusores de fermona de Cydia pomonella (Verme da mazá), como método biotecnolóxico para o control desta praga, xa que se debe de colocar ao inicio do vóo para que sexa eficaz.

Este método de loita consiste en dispoñer de numerosos difusores de feromonas distribuidos pola plantación. A feromona é a substancia química que emiten as femias para atraer aos machos. Ao poñer moitos puntos de emisión desta feromona, interfírese a comunicación entre machos e femias dificultando o encontro e, en consecuencia, os ovos non son fecundados.

A Consellería do Medio Rural dispón dunha finca piloto en Aranga para o seguemento da efectividade desde método.

Esta semana serán colocadas as trampas de seguemento do voo de C. pomonella nas distintas estacións de monitoreo.

OBSERVACIÓNS

HORAS-FRIO

As xemas, para sair do repouso necesitan unha cantidade específica de frío invernal que restaure a capacidade da xema para hincharse e medrar. Temperaturas por debaixo de 7ºC son as efectivas.

Polo tanto, a duración media de repouso dunha determinade especie denomínase “necesidades de frío”.

Este ano acadamos e casi todas as estacións a cantidade necesaria de horas-frío, agás algunhas zonas como as Mariñas Coruñesas (próximas ao mar), polo que os síntomas que imos atopar serán: floración escalonada, perda de xemas, e polo tanto disminución da colleita.

Este desaxuste na floración provoca dificultade na polinización e que os froitos sexan de tamaño máis pequeño.

Estamos a notar un adianto na floración de entre 10 e 15 días respecto de anos anteriores.

GALERÍA DE IMAXES

Estados fenolóxicos da maceira según Fleckinger

Páginas

Informes Fitosanitarios 2021

AVISO FITOSANITARIO – 30 08 2021

AVISO FITOSANITARIO – 12 07 2021

Zona	Estación monitoreo	Capturas semanais 14/07/2021	Capturas semanais 21/07/2021	Capturas semanais 28/07/2021
Mariñas Coruñesas	Abegondo	0	4	3
Mariñas Coruñesas	Aranga	2	0	0
Mariñas Coruñesas	Bergondo	2	3	1
Mariñas Coruñesas	Sada	6	7	4
Barbanza	Boiro	4	3	2
Bergantiños	Laracha	0	3	2
Ordes	Ordes	0	0	0
Ortegal	Ortigueira*	2	0	0
Mariñas Luguesas	Ribadeo	0	0	0
Mariñas Luguesas	Foz	0	0	0
Mariñas Luguesas	Valadouro	5	-	-
Lugo Centro	Guntín	-	-	0
Lugo Sur	Chantada*	0	2	0
Lugo Sur	Sarria	2	3	4
Pontevedra	A Estrada*	0	0	0

Zona	Estación monitoreo	Capturas semanais 30/06/2021	Capturas semanais 07/07/2021
Mariñas Coruñesas	Abegondo	0	7
Mariñas Coruñesas	Aranga	2	2
Mariñas Coruñesas	Bergondo	0	1
Mariñas Coruñesas	Sada	3	3
Barbanza	Boiro	1	2
Bergantiños	Laracha	0	1
Ordes	Ordes	1	0
Ortegal	Ortigueira*	3	5
Mariñas Luguesas	Ribadeo	1	0
Mariñas Luguesas	Foz	0	0
Mariñas Luguesas	Valadouro	2	4
Lugo Centro	Guntín	0	0
Lugo Sur	Chantada*	2	3
Lugo Sur	Sarria	1	0
Pontevedra	A Estrada*	1	2

Zona	Estación monitoreo	Capturas semanáis 23/06/2021	Capturas semanáis 30/06/2021	Capturas semanáis 07/07/2021
Mariñas Coruñesas	Aranga	0	0	0
Ortegal	Ortigueira*	0	0	0
Bergantiños	Laracha	0	0	0
Lugo Centro	Guntín	1	2	2
Lugo Sur	Chantada*	0	0	0
Lugo Sur	Sarria	0	0	0
Pontevedra	A Estrada*	0	0	0